Urine als meststof
Afvalwater bevat veel nutriënten. Het merendeel daarvan is afkomstig uit urine. Door de urine apart in te zamelen (en eventueel te concentreren), kunnen de nutriënten stikstof en fosfaat worden hergebruikt.
De huidige mestwetgeving staat het gebruik van urine als meststof in de landbouw niet toe. Zowel in Nederland als elders in Europa is echter wel al ervaring opgedaan met het direct gebruik van urine als meststof. Met het oog op mogelijke toekomstige ontwikkelingen bespreken we daarom hier toch de mogelijkheden.
De ingezamelde urine kan worden gebruikt in stadslandbouwprojecten, bijvoorbeeld om algen te kweken of als meststof in een boomgaard. Het transport van de urine zal veelal met een (gier)tank moeten gebeuren. Indien de urine wel geconcentreerd wordt (bijvoorbeeld door indamping), dan is het transport veel eenvoudiger.
Om overbemesting te voorkomen dient het perceel wel groot genoeg te zijn. De hoeveelheid stikstof in de urine van 1 persoon is op jaarbasis genoeg om ruim 200 m2 te bemesten. Om de urine veilig te kunnen verwerken, is een opslag van een half jaar nodig. De urine wordt bij voorkeur verdund met water over het perceel verspreid.
Beschrijving systeem
Er kunnen watervrije urinoirs en/of urinescheidingstoiletten worden gebruikt. Via een aparte leiding loopt de urine van daar uit in een opslagtank. Na een rusttijd van 6 maanden kan de urine lokaal worden aangewend voor de bemesting van de beplanting op het evenemententerrein. Of de urine kan bijvoorbeeld door verdamping tot een geconcentreerde meststof worden verwerkt en via reguliere kanalen worden afgevoerd of toegepast.
Tegenwoordig zijn ook andere systemen in ontwikkeling waarbij urine in bijvoorbeeld hooibalen wordt verzameld die vervolgens gecomposteerd worden (zie onder 'Ervaringen').
Het zwarte water (toiletspoelwater) en het grijze water zal op een andere manier moeten worden verwerkt. Dat kan bijvoorbeeld via de bestaande riolering (indien aanwezig) of via een decentrale voorziening, zoals een compactsysteem of een helofytenfilter. Deze kan dan wel kleiner zijn, vanwege de veel geringere belasting met nutriënten. Het effluent hiervan kan worden geloosd op het oppervlaktewater of in de bodem.
Beheer
De urineleidingen kunnen verstopt raken met urinesteen. Regelmatig doorspoelen met bijvoorbeeld mierenzuur (WC-eend) wordt daarom aanbevolen.
De urine dient voor gebruik 6 maanden te rusten, om de eventueel aanwezige ziektekiemen te doden.
Het concentreren van de urine vergt een wat intensiever beheer en onderhoud van de verdampingsinstallatie.
Overig
Het gebruik van urine als meststof in de landbouw is niet toegestaan.
Er zijn momenteel geen goede urinescheidingstoiletten in de handel.
Ervaringen
Op meerdere festivals is urine ingezameld (Pinkpop, Dag van het Levenslied, Tilburgse Kermis, Magneetfestival).
Er is nog geen ervaring met het lokale gebruik van urine van festivals. Bij het Deense festival Roskilde heeft men in 2015 urine apart ingezameld. Met die urine worden gerstvelden geïrrigeerd. Van de gerst kan over twee jaar bier worden geproduceerd, die vervolgens op het Roskilde-festival in 2017 aan de bezoekers zal worden geschonken onder het motto: van plas tot pils.
De directe benutting van urine als meststof is toegepast als onderdeel van een pilot in het plaatsje Anderen in Drenthe.
In Zweden is al veel ervaring opgedaan met het gebruik van urine.
Frans designbureau Faltazi heeft een 'urintonnoir' ontworpen gericht op de zomerfestivals. Het uritonnoir is een urinoir in de vorm van een hooibaal. De stikstof in de urine komt in de hooibalen via een ingenieus systeem in contact met koolstof, wat er voor zorgt dat er binnen 6 tot 12 maanden vruchtbare compost ontstaat.
Een pilot met het concentreren van urine (met het Semilla-systeem) wordt voorbereid in Rotterdam.