Composteren

Voor welke deelstromen is deze techniek geschikt?

Fecaliën en slib. Technisch gezien is het mogelijk om op kleine schaal (bijvoorbeeld in een composteercompartiment onder een droogtoilet of in een composthoop) en op semi-industriële schaal, fecaliën, urine en zuiveringslib mee te composteren met andere organische afvalstromen.

Hoe werkt compostering?

Organisch materiaal wordt door micro-organismen (vooral bacteriën en schimmels) onder aërobe omstandigheden verteerd en zo gestabiliseerd. Bij het composteren van feces moet veelal droog materiaal (zaagsel) worden toegevoegd om de juiste vochtigheid en de juiste C/N verhouding te realiseren. Ook ander organisch afval kan worden toegevoegd. Het organisch materiaal wordt deels omgezet naar kooldioxide (CO₂), dat naar de lucht verdwijnt. Ook gaat een deel van de stikstof als gas in de lucht verloren. Wat achterblijft, is een humusachtige substantie.

Er zijn special composttoiletten waar de fecaliën(en urine) direct in een composteercompartiment komen, waar het composteringsproces plaatsvindt. De fecaliën en urine kunnen ook eerst worden opgeslagen en later elders worden gecomposteerd.

Hoe effectief is deze techniek?

Onder goede omstandigheden is composteren een effectieve manier om organische reststromen te stabiliseren en om te zetten in een bruikbaar product (compost). Indien aan bepaalde voorwaarden (temperatuur) wordt voldaan, bevat het compost ook geen gevaarlijke ziekteverwekkers meer. Het is echter lastig om met een kleinschalige compostering aan deze voorwaarden te voldoen. Dit kan op semi-industriële schaal wel.

Welke reststromen komen vrij?

Compost en lekwater. Kooldioxide en stikstof verdwijnen de lucht in. Het lekwater bevat hoge concentraties nutriënten en kan ziekteverwekkers bevatten.

De compost kan voor eigen gebruik in de tuin als bodemverbeteraar worden verwerkt. Indien de compost wordt gebruikt als meststof in de landbouw, dan moet echter worden voldaan aan de vigerende regelgeving (zie hiervoor de Meststoffenwet, het Uitvoeringsbesluit Meststoffenwet en de Uitvoeringsregeling Meststoffenwet). Hierin is bepaald dat het gebruik van fecaliën, urine en zuiveringsslib als bron voor meststof in Nederland niet is toegestaan. In veel EU-lidstaten is het gebruik van zuiveringsslib als bron voor meststof wel toegestaan (bijvoorbeeld Duitsland, Frankrijk, Groot-Brittannië, Zweden, etc.). Het grootschalig composteren van communaal slib vindt in Nederland in zeer beperkte mate plaats (bijvoorbeeld bij GMB).

Hoeveel energie kost deze techniek?

Het energieverbruik is afhankelijk van de methode. Kleinschalige compostering op huishoudniveau kost behalve spierkracht geen energie. Grootschalige composteringsinstallaties maken meestal gebruik van mechanische menging en/of geforceerde beluchting en zijn energieleverend (warmte).

Wat is er nodig aan onderhoud?

Regelmatige menging van het materiaal en zo nodig aanpassing van het vochtgehalte.

Voordelen:

• Simpele en robuuste technologie
• Bestand tegen wisselende belastingen
• Geen energie nodig; op grote schaal uitgevoerd levert het energie
• Vraagt weinig ruimte
• Lage onderhoudskosten
• Lange levensduur
• Geen water nodig
• Goede verwijdering van pathogenen

Nadelen:

• Compost kan niet als meststof in landbouw worden gebruikt
• Lekwater behoeft nog een nadere behandeling
• Bij grotere installaties is professioneel beheer nodig
• Vergt een continue aanvoer van materiaal.

Meer informatie over ontwerpnormen, beheer en onderhoud, en toepassingsmogelijkheden alsmede een uitgebreide verwijzing naar achtergrondliteratuur vindt u op de website van SSWM.

Terug