Saniwijzer

Nieuwe sanitatie in de praktijk

Inzameling van afvalwater

Toiletten, urinoirs en voedselrestenvermalers zijn de eerste schakel in de afvalwaterketen. De keuze die we daarin maken, bepaalt voor een belangrijk deel de mogelijkheden voor de verdere verwerking. Zo kan met watervrije urinoirs urine heel geconcentreerd worden ingezameld, om te worden verwerkt tot struviet. Met vacuümtoiletten kunnen fecaliën met weinig water worden ingezameld, waardoor biogas kan worden gewonnen. En droogtoiletten maken compostering mogelijk.

In het verleden is weinig nagedacht over de relatie tussen het type toilet en de optimale verwerking van afvalwater. Er werden standaard spoeltoiletten en watergespoelde urinoirs geplaatst. De laatste decennia zijn er wel diverse waterbesparende toiletten op de markt gebracht.

Nieuwe ontwikkelingen maken het nu mogelijk om urine en fecaliën in te zamelen met nóg minder water (vacuümtoilet) of zelfs zonder water (droogtoilet, schuimtoilet of composttoilet). Verder is het mogelijk om organisch keukenafval aan het afvalwater toe te voegen. En wellicht is erover niet al te lange tijd zelfs een afvoerloos toilet.

Juist bij nieuwe sanitatie is er een heel directe relatie tussen de toiletkeuze en keuzes rond de verwerking van het afvalwater.

Hoe gaat inzameling in zijn werk?

Urine en fecaliën worden in Nederland in de woning standaard ingezameld met watergespoelde toiletten en urinoirs. Dit spoelwater wordt gemengd met overige waterstromen uit de keuken en badkamer, en via de binnenhuisriolering afgevoerd. Op de erfscheiding komt dit huishoudelijk afvalwater op het gemeentelijk rioolstelsel.

Het huidige beleid is dat er geen hemelwater op het riool komt, maar op veel plaatsen in Nederland gebeurt dit nog wel. De binnenhuisriolering is meestal een vrijvervalsysteem, dat wil zeggen dat het afvalwater (zonder hulp van pompjes) naar het laagste punt stroomt. In enkele situaties worden vacuümsystemen toegepast. 

Wat is het probleem?

Het afvalwaterstelsel heeft in de loop der tijd een heel geleidelijke ontwikkeling doorgemaakt en is nooit als een totaal systeem ontworpen. Als we dat wel hadden gedaan, had het er waarschijnlijk heel anders uitgezien. Met de huidige kennis moet nu worden vastgesteld dat het afvalwaterstelsel als geheel zeker niet optimaal functioneert. Het afvalwater wordt eigenlijk veel te veel verdund om het goed te kunnen verwerken. Daar komt bij dat het riool ook nog wordt gebruikt voor het afvoeren van hemelwater, en omdat veel riolen lekken, treedt er door intredend grondwater nog een extra verdunning op. Geen ideale situatie dus.

Bijvoorkeur zouden de afvalwaterstromen zo min mogelijk moeten worden verdund en zo veel mogelijk moeten worden afgestemd op de wijze waarop de verwerking gaat plaatsvinden. Daartoe kan het gewenst zijn stromen samen te voegen of juist te scheiden.

Technieken

Voor het inzamelen van urine en fecaliën gebruiken we toiletten en urinoirs. Er bestaan al allerlei verschillende soorten toiletten en urinoirs. Daarnaast wordt er momenteel gewerkt aan geheel nieuwe toiletconcepten, genaamd Blue Diversion Autarky.

Verder is het mogelijk groente- en fruitafval mee te verwerken in het afvalwater. Dat levert 'energierijk' afvalwater op, wat leidt tot een hogere biogasproductie in de RWZI. Inzamelen van voedselresten kan dan met een voedselrestenvermaler.

Meer over al deze mogelijkheden voor inzameling van afvalwater leest u via het menu links.

Terug