Botanischer Garten

Beschrijving

Plaats: Berlijn

Doelstelling: terugwinning van nutriënten en waterbesparing

Gebruikte technieken:

• Vacuümtoiletten
• Watervrije urinoirs

Toelichting:

In de botanische tuin van Berlijn vindt een demonstratieproject plaats. Doel is de benutting van organische reststromen (waaronder urine en fecaliën) voor terugwinning van nutriënten (stikstof, fosfor en kalium).

Foto: Botanischer Garten | Bron: Bjartur Swart (STOWA)

Urine wordt gescheiden ingezameld met watervrije urinoirs. Uit de urine kunnen nutriënten worden gewonnen. De urine kan echter ook rechtstreeks als meststof worden toegepast. Momenteel wordt dit in verschillende concentraties uitgetest op siertabak.

Uit het zwarte water wordt de vaste stof (fecaliën en toiletpapier) gescheiden van de vloeistof. De vaste stof wordt voor en na compostering onderzocht op ziekteverwekkers en bacteriën. De eerste resultaten zijn positief.

Bijkomend positief effect is de aanzienlijke waterbesparing die met het nieuwe sanitair wordt bereikt.

Foto: Urinoirs | Bron: Bjartur Swart (STOWA)	Foto: Infobordje voor bezoekers | Bron: idem

Update 2020:

Het project is nu afgerond en er is een eindrapport verschenen (link in kolom links). De resultaten laten zien dat het duurzame sanitairsysteem, met gescheiden inzameling van urine en fecaliën, de terugwinning van nutriënten (N, P, K) mogelijk maakt.

Urine
In talrijke tests werd de urine tezamen met biochar gebruikt. De combinatie van biochar en urine had een synergie-effect dat positief uitwerkte op het plantensubstraat. Gebleken is dat uit compost, biochar en urine voedingsrijke substraten zijn te maken, die goed door planten worden verdragen en de inzet van minerale meststoffen kunnen verminderen.

Fecaliën
Bij de verwerking van de fecaliën werd speciaal aandacht besteed aan de hygiëne. De resultaten bevestigen dat door een melkzuurfermentatie, compostering en aansluitend vermicompostering (compostering m.b.v. wormen) een afdoende hygiënisering plaatsvindt. De anaërobe afbraak van fecaliën door middel van biochar, koolhydraathoudende materialen en bentoniet creëert een milieu dat pathogene micro-organismen onderdrukt en gunstig is voor de natuurlijke antagonisten van ziekteverwekkers. De fecaliëncompost heeft in vergelijking met groencompost een hoger stikstof- en fosforgehalte. Tests met verschillende planten, zoals tabak, courgette, komkommer en pompoen, toonden op fecaliënsubstraat doorgaans een gezonde en krachtige groei. Vooral bij veeleisende planten die veel nutriënten aan de grond onttrekken, is de inzet van gehygiëniseerde fecaliëncompost veelbelovend.

Toepasbaarheid
Het onderzoek maakt echter ook duidelijk dat de verwerking van de ingezamelde fecaliën en urine tot een bruikbaar substraat zeer tijdrovend en arbeidsintensief is, vanwege de eisen op het vlak van hygiëne en de daarmee samenhangende beschermingsmaatregelen voor de werknemers. Hierdoor is dit momenteel in de praktijk niet haalbaar. Daarnaast is er goede voorlichting nodig bij de toepassing van substraten met menselijke fecaliën.