Helofytenfilter
Het zuiveren van afvalwater in een RWZI kost relatief gezien veel energie (voor transport en beluchting) en er zijn chemicaliën nodig om het zuiveringsproces goed te sturen. Veel mensen geven er de voorkeur aan het afvalwater met meer natuurlijke systemen te zuiveren. Een robuuste en eenvoudige manier om afvalwater op natuurlijke wijze te zuiveren, is het gebruik van een helofytenfilter. Een helofytenfilter kan normaal huishoudelijk afvalwater goed verwerken.
Bij bestaande woonboten is in veel gevallen wel ruimte om een (drijvend) helofytenfilter aan te leggen. De kosten hiervan zijn echter hoog en in de boot zijn aanpassingen nodig.
In bestaande boten is het vinden van beschikbare ruimte voor deze aanpassingen niet eenvoudig. Het is goedkoper om direct bij de bouw van een nieuwe woonboot een helofytenfilter inpandig (in de betonnen bak waarop de boot is gebouwd) te integreren.
Beschrijving systeem
Het huishoudelijk afvalwater wordt via een voorbezinktank naar het helofytenfilter geleid. Grijs water kan desgewenst via een vetvang direct op het helofytenfilter afwateren. Na passage door het filter kan het effluent naar het oppervlaktewater worden afgevoerd. Het filter kan desgewenst zo worden geconstrueerd dat wordt voldaan aan de lokaal specifieke lozingsnormen.
Een helofytenfilter vraagt wel enige ruimte. Gemiddeld zal dat voor een woonboot zo’n 12 m2 zijn. Deze ruimte kan op, in of naast de boot (eventueel ook op het dak) gevonden worden.
Recente ontwikkelingen
Behalve het conventionele helofytenfilter (zoals dat hierboven beschreven is) zijn er de laatste jaren meerdere typen helofytenfilters op de markt gebracht. Voor de toepassing in het stedelijk gebied kunnen het belucht helofytenfilter, het modulair helofytenfilter of het ondergronds helofytenfilter oplossingen bieden als er onvoldoende ruimte is voor een conventioneel helofytenfilter. Omdat deze filters worden belucht, is de zuiverende werking beter te sturen. De beluchting vergt wel meer energie. Deze oplossingen zijn wat duurder dan een conventioneel filter. De effluentkwaliteit is vergelijkbaar of beter.
Indien het bouwtechnisch mogelijk is, kan ook worden gedacht aan helofytenfilters op het dak of langs de gevel. Deze systemen zijn vooral toepasbaar voor het zuiveren van grijs water. Deze systemen dragen bij aan de vergroening van de stedelijke omgeving en hebben in de stad een positieve werking op de luchtkwaliteit (fijnstof) en de temperatuur.
Beheer
In de voorbezinktank/vetvang zal zich slib ophopen. Dit moet regelmatig worden verwijderd. Het helofytenfilter moet jaarlijks worden gemaaid.
Effecten/voordelen
Helofytenfilters verwijderen, afhankelijk van de uitvoering en het beheer, veel stoffen uit het afvalwater, waaronder nutriënten, ziekteverwekkers en microverontreinigingen. Toch is de kwaliteit van het gezuiverde water niet altijd voldoende voor een directe lozing op het oppervlaktewater. Overleg met de waterkwaliteitsbeheerder is gewenst. Soms kan met een nazuivering alsnog de gewenste kwaliteit worden bereikt.
Een helofytenfilter vervult in het stedelijk gebied, naast het zuiveren van water, tal van andere waardevolle functies. Het heeft een natuurlijke uitstraling en kan een natuur- of een recreatieve functie hebben. Daarnaast draagt het bij aan het verbeteren van het stedelijk klimaat, onder andere door verlaging van de temperatuur op warme dagen.
Ervaringen
Helofytenfilters worden al jarenlang veelvuldig toegepast.
Beluchte helofytenfilters zijn relatief nieuw; er zijn enkele ervaringen mee in Nederland en België.