Wilgenfilter
Het zuiveren van afvalwater in een RWZI kost relatief gezien veel energie (voor transport en beluchting). Daarnaast zijn er chemicaliën nodig om het zuiveringsproces goed te sturen. Veel mensen geven er daarom de voorkeur aan om afvalwater met meer natuurlijke systemen te zuiveren.
Een robuuste en eenvoudige manier om afvalwater op natuurlijke wijze te zuiveren, is het gebruik van een wilgenfilter. Een wilgenfilter kan normaal (huishoudelijk) afvalwater uit bedrijven goed verwerken; aanpassingen in de bedrijven zijn niet nodig.
Beschrijving systeem
Het afvalwater wordt via een voorbezinktank en vetvang naar het wilgenfilter geleid. Na passage door het filter kan het effluent naar de bodem of het oppervlaktewater worden afgevoerd. Het filter kan desgewenst zo worden geconstrueerd dat wordt voldaan aan de lokaal specifieke lozingsnormen.
Een wilgenfilter werkt wat betreft het zuiveringsproces op eenzelfde manier als een helofytenfilter. Een bijkomend voordeel van een wilgenfilter is dat wilgen gedurende het groeiseizoen veel water kunnen verdampen. Als het filter groot genoeg wordt aangelegd en er voldoende interne buffer is, kan er een volledig afvoerloze waterzuivering ontstaan.
Op een bedrijventerrein of langs de randen zijn vaak wel groenstroken aanwezig die als wilgenfilter kunnen worden ingericht. Het gezuiverde water (voor zover niet verdampt) kan in de bodem of op het oppervlaktewater worden geloosd.
Beheer
In de voorbezinktank/vetvang zal zich slib ophopen. Dit moet regelmatig worden verwijderd. Het wilgenfilter moet om de paar jaar worden gemaaid.
Effecten/voordelen
Het maaisel bevat een deel van de nutriënten uit het afvalwater. Het kan worden gecomposteerd en als bodemverbeteraar in de terreinbeplanting worden gebruikt. Daarmee wordt de kringloop voor een deel gesloten.
Het gezuiverde afvalwater (voorzover niet verdampt) kan ook als irrigatiewater in de beplanting worden gebruikt.
Wilgenfilters zullen net als helofytenfilters, afhankelijk van de uitvoering en het beheer, veel stoffen uit het afvalwater verwijderen, waaronder nutriënten, ziekteverwekkers en microverontreinigingen. Er zijn echter nog te weinig data beschikbaar om hierover harde uitspaken te kunnen doen.
Een wilgenfilter vervult in het stedelijk gebied tal van andere waardevolle functies. Het heeft een natuurlijke uitstraling en kan een natuur- of een recreatieve functie hebben. Doordat het afvalwater onder maaiveld via drains in het filter wordt gebracht, kan het wilgenfilter ook als recreatiebos/wandelgebied dienstdoen. Het filter kan tevens een belangrijke waarde hebben voor broedvogels. Daarnaast draagt het bij aan het verbeteren van het stedelijk klimaat, onder andere door verlaging van de temperatuur op warme dagen.
Ervaringen
Er zijn nog betrekkelijk weinig ervaringen met wilgenfilters. Er zijn pilotprojecten in Groningen en Flevoland. De meeste resultaten kunt u vinden op de Sanimonitor.