Urine als meststof

Het merendeel van de nutriënten in afvalwater is afkomstig uit urine. Door de urine apart in te zamelen (en eventueel te concentreren), kunnen de nutriënten stikstof en fosfaat worden hergebruikt.

De huidige mestwetgeving staat het gebruik van urine als meststof in de landbouw niet toe. Zowel in Nederland als elders in Europe is echter wel ervaring opgedaan met het direct gebruik van urine als meststof. Met het oog op mogelijke toekomstige ontwikkelingen bespreken we hier toch de mogelijkheden. 

Beschrijving systeem

In de woningen worden watervrije urinoirs en/of urinescheidingstoiletten geplaatst. Via een aparte leiding loopt de urine in een opslagtank. Van daaruit kan de urine lokaal worden aangewend voor de bemesting. Of de urine kan bijvoorbeeld door verdamping tot een geconcentreerde meststof worden verwerkt en via reguliere kanalen worden afgevoerd of toegepast.

Het transport van de urine zal veelal met een (gier)tank moeten gebeuren. Indien de urine wel geconcentreerd wordt (bijvoorbeeld door indamping), dan is het transport veel eenvoudiger. Om overbemesting te voorkomen dient het perceel wel groot genoeg te zijn. De hoeveelheid stikstof in de urine van 1 persoon is op jaarbasis genoeg om ruim 200 m² te bemesten. Om de urine veilig te kunnen verwerken, is een opslag van een half jaar nodig. De urine wordt bij voorkeur verdund met water over het perceel verspreid.

Het zwarte water (toiletspoelwater) en het grijze water zal op een andere manier moeten worden verwerkt. Dat kan bijvoorbeeld via de bestaande riolering of via een decentrale voorziening, zoals een compactsysteem of een helofytenfilter. Deze kan dan wel kleiner zijn door de veel geringere belasting met nutriënten. Het effluent hiervan kan worden geloosd op het oppervlaktewater of in de bodem.

Beheer

De urineleidingen kunnen verstopt raken met urinesteen. Regelmatig doorspoelen met bijvoorbeeld mierenzuur (WC-eend) wordt daarom aanbevolen.

De urine dient voor gebruik 6 maanden te rusten om de eventueel aanwezige ziektekiemen te doden.

Het concentreren van de urine vergt een wat intensiever beheer en onderhoud van de verdampingsinstallatie.

Effecten/voordelen

Een urinoir in toilet of badkamer wordt door veel mensen als comfortverhogend ervaren.

Overig

Het gebruik van urine in de landbouw als meststof is niet toegestaan.

Er zijn momenteel geen goede urinescheidingstoiletten in de handel.

Ervaringen

In Zweden zijn ervaringen met het gebruik van urine als meststof. In Nederland is een pilot uitgevoerd bij het plaatsje Anderen in Drenthe.

't Natuurlijk huus in Heino vangt urine en fecaliën gescheiden op. De fecaliën gaan naar de septic tank, de urine wordt gebruikt om de fruitbomen te bemesten.

Een pilot met het concentreren van urine (met het Semilla-systeem) wordt voorbereid in Rotterdam.

Terug