Saniwijzer

Nieuwe sanitatie in de praktijk

Welke technische maatregelen kunnen we nemen?

Verwijderingsmechanismen

Ziekteverwekkers, medicijnresten en hormonen/hormoonsysteemverstorende stoffen kunnen uit het afvalwater worden verwijderd door:

  • Biologische afbraak: micro-organismen zijn soms goed in staat bepaalde stoffen af te breken. Dit kan zowel in het waterig milieu als in de bodem, maar in de bodem zijn de omstandigheden vaak gunstiger. Sommige hormoonsysteemverstorende stoffen breken binnen 5 – 7 dagen voor 90% af; dat geldt waarschijnlijk ook voor een groot aantal medicijnresten en hormonen.
  • Temperatuur: micro-organismen (vooral bacteriën en virussen) en organische verbindingen zijn vaak temperatuurgevoelig. Blootstelling aan hogere temperaturen (boven de 65 oC) doodt het merendeel van de ziekteverwekkers bij het composteren van organisch materiaal. Ook organische verbindingen zullen bij dit soort temperaturen en hoge zuurstofgehalten versneld afbreken.
  • Oxidatie: door oxidatie breken de meeste organische verbindingen af en worden ziekteverwekkers (virussen en waarschijnlijk bacteriën) gedood. Toevoeging van chloor, ozon of waterstofperoxide aan het effluent kan leiden tot een zeer grote dan wel volledige desinfectie en afbraak.
  • Adsorptie: veel microverontreinigingen binden zich gemakkelijk aan bodembestanddelen zoals klei of aan koolstofverbindingen. Actief kool (norit) heeft een hoog adsorptievermogen. Tot 90% van de medicijnresten uit het effluent van een RWZI kan zo worden verwijderd.
  • Straling: straling (UV) heeft een desinfecterende werking. Ziekteverwekkers worden verwijderd bij een juiste dosering.
  • Filtratie: op basis van membranen kunnen in het water aanwezige ziekteverwekkers en verontreinigingen uit het water worden gefilterd. Met ultrafiltratie worden ziekteverwekkers wel maar medicijnresten nauwelijks verwijderd. Met nanofiltratie en omgekeerde osmose zullen ook deze stoffen verwijderd worden.
  • Lange verblijftijd: veel ziekteverwekkers (virussen en bacteriën) kunnen niet heel lang overleven in een waterig milieu. Een verblijftijd van enkele weken kan voldoende zijn om een groot deel van deze ziekteverwekkers te verwijderen.

Zie ook het rapport ‘Verwijdering van medicijnresten en hormoonverstorende stoffen uit urine’.

Prestaties systemen

  • De meeste gangbare zuiveringssystemen, van septic tank tot RWZI, verwijderen ziekteverwekkers nagenoeg niet en microverontreinigingen slechts in beperkte mate. In de beluchte systemen zal nog wel enige oxidatie optreden. Een deel van de verontreinigingen hecht zich aan het slib en wordt met het slib afgevoerd. Direct contact met het effluent moet in alle gevallen worden ontraden.
  • Systemen met een bodempassage, zoals helofytenfilters en wilgenfilters, verwijderen ziekteverwekkers en microverontreinigingen aanzienlijk beter.
  • Systemen als een MBR (met een ultramembraan als eindfiltratie) verwijderen ziekteverwekkers eveneens goed.
  • Nieuwe systemen als veenfilters, bruinkoolfilters en schimmelfilters zijn momenteel in ontwikkeling; zij zijn voor een belangrijk deel gericht op het specifiek verwijderen van microverontreinigingen.
  • Met AOP’s (geavanceerde oxidatietechnieken waarbij veelal een combinatie van UV/H2O2, Ozon/UV of Ozon/H2O2 wordt toegepast) kunnen ziekteverwekkers bijna volledig en microverontreinigingen tot 90% worden verwijderd.

Terug